Kontrgambit Falkbeera
Miniaturki, czyli partie kończące się efektownym zwycięstwem przed 20-25 posunięciem były swego czasu bardzo poszukiwaną przez kibiców sensacją. Szybkie zwycięstwo wymaga błędu ze strony przeciwnika, błędu tak poważnego, aby możliwa była natychmiastowa wygrana. Średni poziom amatorów gry szachowej podniósł się znacznie od czasów średniowiecza, ale ładna miniaturka jest wciąż czymś miłym dla oka, często pouczającym.
Gambit królewski, bardzo popularny w XIX wieku, poddawany był wszechstronnym badaniom, jako obiecujący sposób na uchwycenie inicjatywy. Jednym ze sposóbów był kontrgambit 1.e4 e5 2.f4 d5 noszący imię badacza Ernsta Karla Falkbeera, austriackiego mistrza szachowego i dziennikarza. Po oczywistym 2.exd5 czarne najczęściej wybierają między 2...e4 a 2...c6.
Dzisiaj zajmiemy się odpowiedzią białych na 2...e4. Posunięcie piona ma uniemożliwić wyjście białego skoczka na f3, w rezultacie białe nie mogą zbytnio liczyć na krótką roszadę. Zobaczymy konsekwencje posunięć 4.Sc3 oraz 4.Gb5+.
Schulten, John William -- Kolisch, Ignac
Paris 1860 0-1 C32
1.e4 e5 2.f4 d5 3.exd5 e4 4.Sc3 Sf6 5.d3 Gb4 6.Gd2 e3 7.Gxe3 O-O 8.Se2 Gambitowa gra czarnych ma na celu utrzymanie białego króla w centrum przy jednoczesnej szybkiej mobilizacji figur. Białe grając 8.Gd2 We8+ 9.Ge2 Hd6 10.Sf3 szybciej rozwijały siły zyskując szansę zrobienia roszady. 8...We8 9.Gd2 Gxc3 10.Gxc3 Sxd5 11.Hd2 Se3 12.Ge5 Sxf1 13.Wxf1 f6 14.Gc3
14...g5 Niezbyt bezpieczny sposób rozwijania inicjatywy. Lepsze np. 14...Hd5 15.Kf2 Hc5+ 16.d4 Hd5 17.Kg1 c5. 15.Wf2 Po 15.fxg5 pozycja czarnego króla ulegała znacznemu osłabieniu. 15...Hd5 16.Kf1 Sc6 17.h3 Białe nie odważyły się zbić piona 17.Gxf6, choć odebranie materiału stawiało czarne w trudnym położeniu. 17...Gxh3 Wyczuwając niezdecydowanie przeciwnika czarne poświęcają figurę, dążąc do osłabienia pozycji białego króla. 18.gxh3? Silne 18.Sg3 Gg4 19.Se4 - powstała groźba Sxf6+ - 19...Wxe4 20.dxe4 Hxd2 21.Gxd2 gxf4 22.Wxf4. 18...Wxe2 19.Kxe2 We8+
20.Ge5 Białe grają sztampowo i szybko przegrywają. Po 20.He3 Wxe3+ 21.Kxe3 Hc5+ 22.d4 Hf5 23.fxg5 Hxg5+ 24.Kd3 gra mogła się toczyć przy ciekawie zróżnicowanym materiale. 20...Sxe5 21.He3 Kf7 22.Hg3? Lepsze 22.Kf1 Sc4 23.Hxe8 Kxe8 24.We1+ Kf7 25.dxc4 Hxc4 26.Wee2 gxf4 27.b2 i dwie wieże mogą z powodzeniem walczyć z hetmanem. 22...Sc4+ 23.Kf1 Hh1+ 24.Hg1 Hxh3+ 25.Wg2 Sd2+ 26.Kf2 He3# 0-1
Rosanes, Jacob -- Anderssen, Adolf
Breslau 1862 0-1 C32
1.e4 e5 2.f4 d5 3.exd5 e4 4.Gb5+ c6 5.dxc6 Sxc6 6.Sc3 Sf6 7.He2 Gc5 8.Sxe4 O-O 9.Gxc6 bxc6
10.d3 Białe miały do dyspozycji 10.Sxf6+ Hxf6 11.c3 Gb7 12.Sf3 Wae8 13.Se5 He6 14.d4, choć po 14...Gd6 15.Ge3 f6 16.0-0 fxe5 17.fxe5 Ge7 musiały się zadowolić rekompensatą trzech pionów za figurę. 10...We8 11.Gd2 Sxe4 Pozostawanie białego króla na środku szachownicy plus silne odziaływanie wieży po kolumnie "e" dają czarnym przewagę. Ciekawe możliwości powstawały po 11...Gxg1 12.Wxg1 Gg4 13.He3 Sd5 14.Hd4 f5 - związanie skoczka żle wróży - 15.h3 Hh4+ 16.Hf2 Hf6 17.hxg4 fxe4 18.0-0-0 Wab8 i czarne mają inicjatywę. 12.dxe4 Gf5 13.e5 Możliwe było oddanie piona 13.0-0-0 Wxe4 14.Hd3 He7 15.Sf3, jednak kłopoty pozostawały. 13...Hb6 14.O-O-O Gd4 15.c3 Przygotowuje grunt pod piękną kombinację białych. 15...Wab8 16.b3 Wed8 Bardzo silne 16...Ha5 17.Kb2 Gc5 18.Hc4 Ge6 zmuszało białe do kapitulacji. 17.Sf3?? Białe nie dostrzegły groxby mata. Lepsze 17.Kb2 lub 17.g4. 17...Hxb3! 18.axb3 Wxb3 Grozi nieuniknione 18...Wb1 mat. 19.Ge1 Ge3+ 0-1
Anderssen, Adolf -- Riemann, Fritz
Breslau 1877 0-1 C32
1.e4 e5 2.f4 d5 3.exd5 e4 4.Gb5+ c6 5.dxc6 Sxc6 6.Gxc6+ Solidniejsze jest 6.He2. 6...bxc6 7.d3 W dalszym ciągu solidniejsze było 7.He2 Sf6 8.Sc3. 7...Gc5 8.Se2 Sztuczne rozwiązanie stanowiące zapewne eksperyment debiutowy. Bardziej oczywiste było 8.Sc3 Sf6 9.dxe4. 8...Ga6 9.dxe4? Proste 9.d4 Gc5 10.0-0 nie było groźne dla białych. 9...Hb6
10.Kf1? Fatalne rozwiązanie, mistrz ataku nie czuje się dobrze w obronie. Lepsze np. 10.c4 Gxc4 11.Sbc3 Wd8 12.Ha4 Gb5 13.Sxb5 cxb5 14.Hb3 choć pozycja białych była daleka od doskonałości. 10...Sf6 11.Sc3 Wd8 12.He1 Hb4 13.b3 Trudno oczekiwać po takim osłabieniu pozycji poprawy losu, po nieco lepszym 13.a3 Hc4 14.g4 Sxe4 15.Kg2 białe miały chwilę wytchnienia. 13...Sg4 14.Sa4?? Gruby błąd, nieco przedłużało walkę 14.Hg3. 14...Hxe1+ 15.Kxe1 Gf2+ 16.Kf1 Wd1# 0-1
Miniaturki