ID #1070

Mecenas dr Edward Arłamowski - wybitny szachista rodem z Bochni 2

Natychmiast po zakończeniu działań wojennych Arłamowski powrócił do szachów, nie stroniąc przy tym od pracy organizacyjnej. W 1948 r. został prezesem Krakowskiego OZSzach i członkiem Zarządu PZSzach. W latach 1946 - 1948 uczestniczył w olimpiadzie korespondencyjnej jako reprezentant Polski. Był również sędzią międzynarodowym ICCF.      W wielkim powodzeniem uczestniczył w turniejach finałowych o mistrzostwo Polski: Kraków 1948, Poznań 1949 (brąz), Bielsko 1950 (VI m-ce), Łódź 1951 (srebro) i Łódź 1954 (brąz). Trzy medale w pięciu startach! Chyba tylko Bogdan Śliwa miał w tamtych czasach lepszy bilans.

E. Arłamowski - S. Szczepaniec [A90]
Łódź 1954, Mistrzostwa Polski

1.d4 e6 2.c4 f5 3.g3 Sf6 4.Gg2 Gb4+ 5.Gd2 Ge7 6.Sc3 0-0 7.Sf3 (7.Hb3! c5! 8.d5 e5 9.e4 d6 10.Sge2! He8 11.0-0 fxe4 12.Sxe4 Sxe4 13.Gxe4 Hh5 14.Wae1 Sd7 15.Gg2 Sf6 16.f3ą Najdorf - Bronstein, izt Saltsjoebaden 1948.)
7...c6 8.0-0 d5 9.b3 He8 (9...Se4!)
10.Hc2 Hh5 11.Se5 Sbd7 12.Sd3 g5 13.f3 Gd6 14.e3 Kh8 15.Gc1 Wf7 16.a4 Gc7 17.Sf2 g4 18.fxg4 Sxg4 19.Sxg4 Hxg4 20.cxd5 exd5 21.Sxd5 Gxg3 22.hxg3 cxd5 23.Gxd5! Wg7 (23...Hxg3+ 24.Hg2 Hxg2+ 25.Gxg2)
24.Hg2 Sf6 25.Gf3 Hg6 26.Gb2 Gd7 27.d5! Wag8 28.Kf2 h6 29.Wh1 Kh7 30.Wac1 (30.Wxh6+ Kxh6 31.Gxf6 Hxg3+ 32.Hxg3 Wxg3 33.Wh1+ Kg6 34.Kxg3 Kxf6+ 35.Kf4 z wygraną białych.)
30...Wf7 31.Ke2 f4 (31...Hxg3 32.Wxh6+!!)
32.exf4 We7+ 33.Ge5 Sg4 34.Gxg4 Gxg4+ 35.Kd2 Hb6 36.He4+ Wg6

Arlamowski-Szczepaniec

37.Wxh6+!! Kxh6 38.Wh1+ Gh5 39.Wxh5+! Kxh5 40.Hf5+ (i mat w następnym ruchu) 1-0.

 

A. Tarnowski - E. Arłamowski [B56]
Łódź 1954, Mistrzostwa Polski

1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.h3 (Patent Tarnowskiego.)
6...e5 (Pryncypialnie. Mistrz Tarnowski nie krył swej opinii, że przy prawidłowej grze z obu stron słabość punktu d5 powinna dać białym przewagę debiutową.)
7.Sde2 Ge7 8.g4 Ge6 9.Gg2 a6 10.Ge3 Sd7 11.Sd5 Gh4 12.Sec3 (12.Sg3! i ponieważ grozi Sg3-f5, czarne muszą oddać swego niebezpiecznego gońca za skoczka.)
12...b5 13.a3 Wc8 14.Hd2 h6 15.0-0 0-0 16.Kh2 Gg5 17.f4 exf4 18.Sxf4 Sde5 19.b3 Se7 20.Scd5 S7g6 21.Sxg6 Sxg6 22.Wf2 Gxd5 23.exd5 We8 24.Gxg5 Hxg5 25.Waf1 f6 26.We2 We5 27.Hxg5 hxg5 28.Wxe5 fxe5

Tarnowski-Arlamowski

(Reszta partii to pouczająca realizacja przewagi skoczka nad "złym" gońcem.)
29.Ge4 Sf4 30.Wf3 a5 31.We3 Kf7 32.Kg3 Kf6 33.Kf2 b4 34.axb4 axb4 35.Ke1 Wc5 36.Wf3 Ke7 37.Wf2 g6 38.Wf3 Sxd5 39.Gxg6 Sf4 40.Gf5 d5 41.Kd2 Kd6 42.We3 Wc7 43.Gd3 Wa7 44.Gf1 e4 45.We1 Ke5 46.Ke3 Wa2 47.Wc1 d4+ 48.Kf2 Wa7 (48...d3 49.Ke3 Sd5+ 50.Kd2 Kd4 -+.)
49.Kg3 Wc7 50.Gc4? Wxc4 i po kilku posunięciach białe poddały się (uwagi: E. Arłamowski "Szachy" 1955, s. 154-155). 0-1.


     Był "etatowym" reprezentantem kraju na nielicznych wtedy turniejach międzynarodowych: Katowice 1949 (1. m-ce, m. in. przed Śliwą), Szczawno Zdrój 1950, Sopot 1951 i Międzyzdroje 1952. Grał w trójmeczu Polska - Czechosłowacja - Węgry oraz w meczu ZSRR-Polska (Łódź 1955, eliminacje drużynowych mistrzostw Europy).
     W większości nie były to starty udane. Mistrz Arłamowski miał już na karku "piąty krzyżyk", a będąc w szachach amatorem, musiał walczyć ze stuprocentowymi zawodowcami, a niekiedy nawet - z przedstawicielami światowej elity. Nie było więc lekko.

 

P. Keres - E. Arłamowski [B10]
Szczawno Zdrój 1950

1.e4 c6 2.Sc3 d5 3.Sf3 dxe4 4.Sxe4 Sf6 5.He2 Sbd7?? 6.Sd6 mat (1-0).

Keres-Arlamowski

Chociaż Arłamowski nie był ani pierwszym ani ostatnim, komu przydarzyło się takie nieszczęście, to jednak: "przegrana w miniaturze z Keresem wpłynęła negatywnie na jego podejście do dalszej gry turniejowej" - twierdzi mm. Sdfefan Witkowski.

D. Bronstein - E. Arłamowski [B20]
Łódź 1955, mecz Polska - ZSRR

1.e4 c5 2.b4 (Gambit sycylijski, zapomniana broń, której niegdyś od czasu do czasu używali m. in. Spielmann i Marshall.)

Bronstein-Arlamowski

"Edward Arłamowski należał do tych zawodników" - wspomina profesor Andrzej Kwilecki - "z których twarzy było łatwo wyczytać, jak oceniają swoją sytuację na szachownicy. Byłem obecny na sali gry w Łodzi i doskonale pamiętam moment, gdy Bronstein zagrał gambitowe b2-b4. Polak zrobił się w tym momencie pąsowy na twarzy, zmieniając się nie do poznania. Przez długi czas wpatrywał się w szachownicę, zanim wykonał swój następny ruch".
2...cxb4 3.d4 d5 4.exd5 Hxd5 5.Sf3 Sf6 6.Ge2 Sc6 7.0-0 e6 8.a3 b5 9.c3 a6 10.axb4 Ge7 11.c4!? bxc4 12.Sc3 Hd8 13.b5 Sb4 (13...Sa5!) 14.Gxc4 0-0 15.He2 Gb7 16.bxa6 Gxf3 17.Hxf3 Hxd4 18.Ge2 Wfc8 19.Gb2 Hb6 20.Hb7 Hd8 21.Wfd1 Sfd5 22.Sxd5 Sxd5 23.Ge5 Gc5 (23...Gf6!?) 24.Gf3 Hg5 25.Gg3 Wd8 26.a7 We8 27.Gb8 Sb6 28.Wac1 h5 29.h4 Hf5 30.Hc6 Wc8 31.Wxc5 Hxc5 32.Wd8+ Kh7 33.Wxc8 1-0.


     Być może słabszy bilans w konfrontacji z zawodnikami zagranicznymi sprawił, że Edward Arłamowski nigdy nie wystąpił na olimpiadzie szachowej, na co - w świetle doskonałej gry w mistrzostwach Polski - w zupełności zasługiwał. Do końca kariery sportowej reprezentował barwy Krakowskiego Klubu Szachistów, będąc silnym punktem klubowej drużyny.

W. Schmidt - E. Arłamowski [B69]
Wisła 1963, I liga

1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gg5 e6 7.Hd2 a6 8.0-0-0 Gd7 9.f4 Ge7 10.Sf3 b5 11.Gxf6 gxf6 12.f5 (12.He3 Hc7 (12...Ha5?! 13.Sd2!) 13.Gd3 Sa5 14.Kb1 Hc5 15.He1 Sc4= Bouwmeester-Gheorghiu, Warna 1962.)
12...0-0!? (12...b4?! 13.Se2 e5 14.Sg3 Ha5 15.Gc4 Hc5 Johansson-Peterssen, Warna 1962; 12...Ha5! 13.Kb1 Wc8.)
13.g4 Kh8 14.Wg1 Wg8 15.h4 b4 16.Se2 a5 17.Gh3 a4 18.Kb1 b3 19.cxb3 axb3 20.a3 Sa5! 21.Wc1 Gc6 22.He3 d5! 23.Wgd1 Hf8! 24.Sfd4

Schmidt-Arlamowski

24...Gxa3! 25.Sxc6 Gxb2!! 26.Hc5 (26.Kxb2 Sc4+ 27.Wxc4 Wa2+! 28.Kc3! (28.Kb1 dxc4 29.Hc3 e5 30.Hxc4 Wa1+ 31.Kxa1 Ha3+ 32.Kb1 Ha2+ 33.Kc1 b2+ !-+) 28...Wc2+ 29.Kxb3 Wxc4! -+.)
26...Gxc1 27.Hxf8 Wgxf8 28.Wxc1 Sc4 29.Wxc4 (Konieczne; groziło stworzenie siatki matowej: 29...Wa2 i 30...Wfa8.)
29...dxc4 (Po tym połączeniu pionków i przewadze figurowej wygrana czarnych jest tylko kwestią czasu.)
30.fxe6 fxe6 31.Sc3 Wfc8 32.Sd4 Wd8 33.Sdb5 Wab8 34.Kc1 Wa8 35.Kb1 Wa5 36.g5 f5 37.exf5 exf5 38.Gg2 (38.Gxf5 Wxb5 39.Sxb5 Wd5!)
38...Wxb5 39.Sxb5 Wd1+ ("Szachy" 1964, p. 60-61) 0-1.

     26 kwietnia 1964 r. decyzją Walnego Zebrania został mianowany członkiem honorowym Krakowskiego Klubu Szachistów. Za zasługi dla polskiego sportu szachowego był wyróżniony licznymi medalami, odznakami i dyplomami, w tym medalem 50-lecia Polskiego Związku Szachowego.
     Nie stronił od pióra. W latach 1946-47 był członkiem komitetu redakcyjnego wydawanego w Krakowie "Szachisty Polskiego". W 1957 roku wydał wspólnie z W. Litmanowiczem i A. Szymańskim książkę "Reflektorem po szachownicach świata". W 1968 r. w Krakowie ukazało się Jego opracowanie "Księga jubileuszowa Krakowskiego Klubu Szachistów". Przez ostatnie lata swojego życia pracował nad książką "Historia szachów w Polsce". W jej zakończeniu przeszkodziła mu jednak ciężka choroba. Jak ostatnio napisali w "Arcymistrzu z Lublina" (Penelopa 2002) C. W. Domański i T. Lissowski: "maszynopis tej pracy zaginął w "trójkącie bermudzkim": Bochnia - redakcja miesięcznika "Szachy" (w Warszawie) - siedziba Polskiego Związku Szachowego (też w Warszawie)". Czy ujrzymy ją kiedykolwiek?
     Mecenas Edward Arłamowski zmarł 24 kwietnia 1979 r. Pozostawił po sobie największy w Polsce księgozbiór szachowy liczący około 3 tysiące tomów, przekazany testamentem sporządzonym 5 sierpnia 1976 r. do Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, jako zalążek Biblioteki Szachowej. W dniu 13 czerwca 1979 r. przedstawiciele Biblioteki Jagiellońskiej w osobach mgr A. Pycowej - kierownika Oddziału Gromadzenia Zbiorów i mgr J. Lechowskiej przy obecności Rodziny Mecenasa: Zofii Arłamowskiej (siostry) oraz Stanisława Arłamowskiego (brata) dokonali wstępnego przejęcia w depozyt powyższego księgozbioru.

P.S.
Składam serdeczne podziękowania Pani Marzenie Arłamowskiej, bratanicy mec. Edwarda Arłamowskiego za udostępnienie materiałów źródłowych.
Bogdan Kosturkiewicz

Tagi: Edward Arłamowski

Podobne wpisy:

Nie możesz komentować tego wpisu