Czując wszystko tylko sercem cd.
Sultan Khan nie potrafił ani czytać ani pisać, więc zmuszony był grać "ze słuchu". Inaczej mówiąc pozostały mu analizy i uczenie się w trakcie turniejów. Trzeba przyznać, że zadanie to wypełniał bez zarzutu, o czym za chwilę się przekonamy.
Popatrzmy jak wygrał trzecią partię w meczu przeciwko Flohrowi. Cały mecz Sultan Khan przegrał minimalnie ( 3/5 do 2/5), ale jego partner był wówczas w ścisłej czołówce światowej.
Obrona Caro-Kann [B13]
Sultan Khan - Flohr,S
Londyn (3), 1932
1.e4 c6 2.d4 d5 3.ed5 cd5 4.Gd3 Wiele lat później zagra tak Fischer przeciwko Petrosjanowi ( w Meczu Stulecia 1970)
4...Sc6 5.c3 Sf6 6.Gf4 Gg4 7.f3 Gh5 8.Se2 e6 9.Sd2 Gd6 10.Gg3 Hc7 11.Sb3 Gg6 12.Wc1 Na wszelki wypadek, gdyby czarne planowały długą roszadę.
12...Gd3 13.Hd3 0-0 14.Gd6 Hd6 15.0-0 Wfe8 16.Sg3 g6 17.Wce1 Wac8 18.We2 Sb8
Czarne planują przeprowadzenie skoczka na c4 poprzez Sd7-b6 i dlatego białe temu przeciwdziałają.
19.a4 Sfd7 20.a5 Ha6 Bardzo odpowiedzialna decyzja. Białe uzyskują lepszą strukturę pionkową a czarne linie dla swych wież.
21.Ha6 ba6 22.Wa1 Wc7 23.Sc1! Wec8 24.Sd3 Wb7 25.Wa3 Sc6 26.Sf1 Wb5 27.b4 Sd8 28.Se3 Wbb8 29.Kf2 Sb7 Brak czujności. Skoczek nie zdoła przejść na c4. Lepsze było 29...Kf8 aby postawić króla na d6.
30.Sc5 Sdc5 31.bc5 Sd8 32.f4 Sc6 33.Sg4 Wb1 34.Se5 Se5 35.fe5 Kf8 36.Ke3 Wcb8 37.Wf2 Ke7
Czarne władają liniami, ale białe też mają atuty - słaby punkt f7 i wolny pion c.
38.Wc2 Kd7 39.Waa2 W8b3 40.Kd3 Wd1+ 41.Wd2 Wc1 należało zagrać 41...Wh1 42.h3 h5 aby usunąć piona h7 spod uderzenia.
42.Wac2 Wcb1 43.Wf2 Ke7 44.c6! Wb8 45.c4 W1b3+ 46.Wc3 dc4+ 47.Kc4 W3b4+ Jeśli 47...Wc3 48.Kc3 Wc8 49.d5! ed5 50.Wf6 i białe ratują swego najważniejszego piona.
48.Kd3 We8 49.Ke3 Wb5 50.Wa2 Wf8 51.g4 Kd8 52.c7+ Kc8 53.Wf2! Wa5 [53...Wb7 54.Wc6 Wc7 55.We6]
54.Wc6 Wa3+ 55.Ke4 Kd7
Następuje przejście do prosto wygranej końcówki:
56.Wf7+! Kc6 57.Wf8 Kc7 58.Wf7+ Kd8 59.Wh7 g5 60.Wg7 Wh3 61.Wg5 Wh2 62.Wg8+ Kc7 63.Wg6 a5 64.We6 Kb7 65.Wf6 Wg2 66.e6 Wg4+ 67.Kd5 Kc7 68.Wf7+ Kd8 69.Wa7 Wh4 70.Kc5 1-0
Sultan Khan zagrał świetną partię. Jego przykład pokazuje jak nieprzebrane są zasoby ludzkich możliwości. Co moglibyśmy osiągnąć, gdyby umysł nawykły do gromadzenia i pamiętania stał się czysty i naprawdę podatny na wiedzę?
MF Waldemar Świć
Trener I klasy