Łza w oku
Aż się łza w oku kręci, gdy przeglądam Księgę Jubileuszową Łódzkiego Towarzystwa Zwolenników Gry Szachowej. Podsumowuje ona 35 lat działalności Towarzystwa, obfitując przede wszystkim w zapisy partii. Sądząc z tabel turniejowych i opisów należałoby zapytać kogo z wielkich tamtego czasu nie było w Łodzi.
"To se ne wrati" - jak mówią Czesi.
Z tamtych czasów zobaczmy, choć jedną partię Wielkiego Akiby, który mieszkał w Łodzi i rozegrał tu wiele wspaniałych gier.
Dodam, że w żadnej renomowanej bazie partii tej nie można znaleźć.
Rubinstein - Gottesdiener
Lódź 1916
Nieprzyjęty gambit hetmański D34
1.d4 d5 2.Sf3 c5 3.c4 e6 4.cd5 ed5 5.Sc3 Sc6 6.g3 Sf6 7.Gg2 Ge7 8.0-0 Ge6 9.dc5! Cała koncepcja gry poczynając od 6.g3 została zaproponowana przez Rubinsteina. Po obejrzeniu wybranych w tym wariancie partii w jego wykonaniu można tylko schylić czoła przed geniuszem Wielkiego Akiby. 9...Gc5 10.Gg5 d4 11.Se4 Ge7 12.Gf6 Gf6
13.b4!! Nowinka teoretyczna jak na tamte czasy. Nie chodzi tu rzecz jasna o jedno posunięcie ale o zamysł strategiczny. Białe zamierzają zwiększyć siłę bojową Gg2. Jeśli czarne nie przyjmą wymiany na b4, białe pionki pójdą dalej i w połączeniu z Gg2 będą stanowić pważne zagrożenie na skrzydle hetmańskim. 13...a6 14.a4 Sb4 15.Sf6+ Hf6 16.Hd4! Przejście do końcówki jest korzystne dla białych z uwagi na większą aktywność ich figur. Jasne, że dla takiego znawcy gry końcowej, jak Rubinstein było to optymalne rozwiązanie. 16...Hd4 17.Sd4 0-0-0 18.Se6 fe6 19.Wfc1+! Kb8 20.a5! Konieczne posunięcie, aby czarny skoczek nie miał punktu oporu na b4. 20...Wd2Naturalna próba aktywnej gry w obliczu gróźb na skrzydle hetmańskim.
21.Gb7! Przejście do wygranej końcówki wieżowej. 21...Kb7 22.Wcb1 Wd4 Należało policzyć konsekwencje posunięcia 22...We2 np.: 23.Wb4+ Ka7 24.Wd1 (24.Wab1 Wf8 25.Wb7+ Ka8 26.W1b6) 24...Wf8 25.Wd7+ Ka8 26.Wg7 Wff2 27.Wh7 z wygraną białych.
Warto pamiętać, że nawet najpiękniejszy zamysł strategiczny opiera się o konkret. Dalej Rubinstein pokazał nienaganną technikę realizacji przewagi.
23.Wa4 Wb8 24.Wab4+ Wb4 25.Wb4+ Kc7 26.Wb8 Kb8 27.f4 Kc7 28.e4 h5 29.e5 Kc6 30.Kf2 g6 31.h3 Kb5 32.g4 hg4 33.hg4 Kc5
33...Ka5 34.f5!
34.Ke3 Kc6 35.Ke4 Kd7 36.f5 gf5+ 37.gf5 ef5+ 38.Kf5 Ke7 39.e6 Ke8 40.Ke5 Ke7 41.Kd5 Ke8 42.Kc6 Ke7 43.Kb7 Ke6 44.Ka6 Kd7 45.Kb7 1-0
W księdze wyróżnia się tę partię z uwagi na znaczenie dla teorii. W tamtych czasach to było naturalne. Uważam jednak, że ma ona dla nas znaczenie z uwagi na zamysł strategiczny. Klasyczny przykład przewagi gońca nad skoczkiem w otwartej pozycji.
I w najlepszym wykonaniu.
Jak się okazuje można jednak się uczyć nawet z tak starych partii.
Trener I klasy MF Waldemar Świć