Prawie jak Ninja
Ponoć słynni Ninja ( panowie nocy) posiedli sztukę przenikania przez ściany. W poniższej partii podobną umiejętność pokazał E. Sutowski. Prawie przeniknął przez mur berliński . Prawie, bo raczej go ominął! Ważne jednak, że skutecznie.
W uwagach do partii wykorzystałem komentarze E.Sutowskiego ( 64/9/2005)
Sutowski,Emil - Kramnik,Vladimir [C66]
Dortmund 2005
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Sf6 4.d3 Jak stwierdził Sutowski "byłoby nierozumnym próbować ograć Kramnika w końcówce, w której rozegrał on około 50 partii przeciwko czołówce światowej". 4...d6 Niespodzianka, gdyż Kramnik przynajmniej raz do roku mając do czynienia z posunięciem 4.d3 zawsze wybierał 4...Gc5. 5.0?0 g6 6.d4!? Wygląda nieco nielogicznie z uwagi na poprzednie d3, ale czarne także wykonały "powolne" posunięcia d6 i g6, więc plan ten jest nie tylko możliwy, ale nawet silny. 6...Gd7 7.We1 Gg7 8.d5 Se7 9.Gd7+ Sd7
Nieoczekiwanie z partii hiszpańskiej powstała pozycja charakterystyczna dla obrony królewsko-indyjskiej. Pozycja czarnych wygląda nieźle. Mają one zmiar po h6 zagrać f5. Jednak nieobecność białopolowych gońców w podobnych strukturach jest zdecydowanie na rękę białym. 10.Ge3! Istotą tego posunięcia jest przygotowanie odpowiedzi na 10....h6 z następnym f5, na które nastąpi 11.Sfd2 f5 12.f3 i w typowych dla takich pozycji "wyścigach" na przeciwstawnych skrzydłach białe są szybsze, z uwagi na wspomnianą nieobecność białopolowych gońców. 10...f5?! Wątpliwej wartości posunięcie. Chociaż po 10...h6 11.Sfd2 f5 12.f3 0?0 13.c4 trudno się zachwycić pozycją czarnych, jednak wygląda na to, że czarne nie miały tu niczego lepszego. Należy jednak zrozumieć Kramnika, że nie chciał czekać pasywnie na "kaźnię". 11.Sg5! Sf8 12.ef5 gf5 Po 12...Sf513.Hd3 gra toczyłaby się do jednej bramki. 13.f4! Hd7 Jeśli 13...ef4 to 14.Gd4 14.c4 Seg6 14...h6? 15.Hh5+? 15.Sc3 h6 16.Sf3 e4 17.Sd4 h5! Znak za dzielną postawę w obronie. Słabsze było 17...0-0-0 18.Scb5 a6 19.Sa7+! Kb8 20.Sdc6+ Ka8 (20...bc6 21.dc6+-) 21.Sd8 Hd8 22.Ha4? 18.Scb5!Wydaje się, że czarne wreszcie skonsolidowały pozycję, ale białe dobrze poczuły moment, gdy trzeba otworzyć grę.
18...Kf7 Po 18...a6 19.Sf51 Gb2 (19...ab5 20.Sg7+ Hg7 21.Gd4 Hf7 22.Gh8 Sh8 23.We4+ Kd8 24.Hb3?) 20.Ha4 Kd8 21.Wab1? czarne nie mają szans na przeżycie. 19.Se6! Można było grać prostsze 19.Hb3, ale posunięcie w partii jest zaproszeniem dla czarnego króla na wycieczkę... 19...Se6 20.de6+ Ke6 21.Hd5+ Ke7 22.c5 Sutowski ocenia to posunięcie jako efektowne, ale nie najlepsze. I podaje warianty, świadczące o tym, że można było wygrać, wykorzystując fakt, że czarne nie są w stanie obronić się przed groźbami 23.c5, 23.Sc7 oraz 23.Hb7:
22.Wad1! a6 a) 22...b6 23.Sc7 Hc7 24.Hf5+-; b) 22...Whd8 23.Hb7 c6 24.Hd7+ Wd7 25.Sd6 Ke6 (25...Wd6 26.Gc5 Wad8 27.Wd6 Wd6 28.Wd1+-) 26.Sf5+-; c) 22...c6 23.Hd6+ Hd6 24.Sd6?; 23.Sc7 Hc7 24.Hf5 Sf8 25.Gf2+-; 22.Sc7 Hc7 23.Hf5 Sf8 24.Gf2! Sd7 25.He4+ (25.Gh4+ Gf6 26.We4+ Kf7 27.Kh1!÷) 25...Kf8 26.He7+ Kg8 27.Wad1 Wh6 28.We6?; 22.Hb7 Whb8? (22...c6 23.Sd6 Hb7 24.Sb7 Gb2=). Dodajmy, że prostszy dla Fritza...
Niezależnie jednak od wskazań programu zwracam uwagę na to, że Sutowski nie zadowolił się wygraną, ale drążył temat, aby uzyskać odpowiedź na pytanie: o co chodziło tak naprawdę? 22...c6 23.cd6!+ Idea białych opiera się na tym posunięciu. Po kilku dniach okazało się, że czarne mogły się obronić, ale w grze praktycznej było to dla człowieka niemożliwe. Słabsze byłoby 23.Hd6+ Hd6 24.Sd6 Ke6 25.Wad1 Wab8= 23...Kf8 23...Kd8 24.Hb3 cb5 25.Wac1 było mało atrakcyjne. 24.Hb3 cb5 25.Wac1 Hf7 25...Hd6 26.Wed1 (26.Gc5 Gd4+) 26...Hf6 27.Wc7 Se7 28.Gc5+- 26.Hb5
Sutowski szedł na tą pozycję grając 22.c5 i ocenił, że czarne powinny już poddać, ale Kramnik broni się bardzo pomysłowo. 26...a6! Hetman musi opuścić ważne pole. Słabsze było 26...Wd8 27.Wc7 He6 28.Hb7 Gh6 29.Wec1+- 27.Hb6 Kg8 Tu lepsze było 27...Gf6! 28.Wc7 He6 29.Wd1 (29.Hb7 Wd8 30.Gc5? Sf4?+) 29...Wd8 30.Hb7 Wg8 i pozycja jest mocno niejasna. 28.Wed1 Kh7 To posunięcie zostało zrobione natychmiast. Jednak lepsze było 28...Hd7 i białe musiałyby jeszcze wykazać się znalezieniem trudnej drogi do wygranej. 29.Wc7 Hf8 30.Gd4 Wg8 31.Hb7 e3 Przegrywały także inne odpowiedzi: 31...Sf4 32.Wf7 Wb8 33.Hd7+-; 31...Wd8 32.Wf7+-; 31...Wb8 32.Gg7 Wb7 33.Gf8+ Wc7 34.dc7 Wf8 35.Wd8+- 32.Wf7! Można było jeszcze przegrać po: 32.Gg7?? Wg7 33.Wg7+ Hg7 34.Ha8 e2 35.We1 Hd4+ 36.Kh1 Hf2?+ 32...Wb8 Lub 32...e2 33.We1 Kh6 34.Gg7 Wg7 35.Wf8 Wb7 36.Wa8 33.Hd7 Wd8 33...Kh6 34.Wf8 e2 35.Gg7+ Wg7 36.We1 Wd7 37.Wb8 Wd6 38.g3+- 34.Hf5! Kończące uderzenie . W związku z groźbą mata czarne muszą oddać hetmana . 34...Hf7 35.Hf7 Wd6 36.Kf1 Sf4 37.Hf5+ Wg6 38.Hf4 Wf8 39.Hf8 Gf8 40.Ge3 We6 41.Kf2 Kg6 42.Wd5 Ge7 43.Gc5 Gf6 44.b3 Ge5 45.g3 h4 46.gh4 Gh2 47.h5+ Kh7 48.Kf3 Ge5 49.Wd7+ Kh6 50.Kg4 Gg7 51.Wd6 i czarne poddały się (1-0). Okazuje się, że nawet w dżungli wariantów można znaleźć ścieżkę prowadzącą do ciekawej gry i co najważniejsze do "naszych" pozycji.
Czego tradycyjnie wszystkim życzę.
Trener I klasy MF Waldemar Świć