Pięta Achillesa
Zbyszek Księski, obecnie mistrz międzynarodowy, należał w czasach, gdy początkowałem jako junior, do najbardziej niebezpiecznych dla mnie partnerów. Był wówczas znacznie ode mnie silniejszym szachistą i szczególnie czarnymi musiałem zachować wzmożoną czujność. Zbyszek bardzo dobrze rozgrywał pozycje z g3, w partii angielskiej oraz w obronie królewsko - indyjskiej. W dodatku przytłaczał mnie wprost swym absolutnym przekonaniem, że wygra i to bez trudu. Miał jednak swój słaby punkt - to samo przekonanie, gdy osiągało "masę krytyczną", powodowało "ślepotę szachową". Owocowało to seriami szybkich, niefrasobliwych posunięć, co pozwalało mi niekiedy pokonać groźnego partnera. Oto dwie takie partie:
Księski, Z - Świć, W
DMP Wisła (5), 19.10.1971
Partia hiszpańska C75
1.e4 Rzadki przypadek w praktyce Zbyszka, ale młodość i pewność siebie... 1...e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 d6 W tej partii z pewnością pomogła mi także znajomość debiutu. O moich skłonnościach do tej obrony już wspominałem. 5.c3 Gd7 6.0-0 Sge7 7.d4 Sg6 8.Ge3 Ge7 9.c4 0-0 Można takźe wymieniać gońca przez g5 np. 9...h6 10.Sc3 Gg5 11.d5 Sb8 12.Hd2 Ge3 13.He3 Sh4 14.Sh4 Hh4 15.b4 Hg5 16.He2 He7 z wyrównaną grą. 10.Sc3 Więcej problemów może mieć czarny po 10.d5 Sb8 11.Gd7 Sd7. W tej strukturze charakterystycznej dla obrony królewsko-indyjskiej białe są lepsze. Nie ma biało polowych gońców, co po ewentualnym dojściu czarnych do f5 dawało białym silny punkt e4. Jeśli czarne nie dojdą do f5, to pozostaje im tylko pasywna obrona. Oto fragment z partii 12.Sc3 h6 13.b4 Sf6 14.Se1 Sh7 15.g3 Hd7 16.Hh5 Gg5 17.Gg5 Sg5 18.Sd3 Sh7 19.f4 ef4 20.gf4 Sf6 21.Hf3 He7 22.Wae1 Sd7 23.Hg3 Wae8 24.We2 Kh7 25.Wfe1 f6 i białe przerzuciły swe siły na linię g i wygrały. 10...Gg4 11.Gc6 bc6 12.h3 Okazuje się, że nawet taką solidną na oko pozycję można przegrać i to szybko, jak w jednej z niedawno granych partii: 12.d5 Sh4 13.dc6 Kh8 14.Hd3 Gf3 15.gf3 Hc8. 12...ed4! 13.Gd4 Ge6 14.b3 f5 Czarne nie mają już problemów i można pomyśleć o inicjatywie. 15.ef5 Gf5 16.Ge3 Sh4 17.Sh4 Gh4 18.Hd2 Hf6 19.Se2 Wae8 20.Wae1 Ge4 21.Sc3 Gf5 22.Se2 Ge4 23.Sc3 Gf5 24.Se2 h5 Pozycja czarnych wygląda przyjemniej i dlatego nie chciałem powtarzać posunięć. 25.Kh2 Hf7 26.Sg1 Ge4 27.g3 Gf6 28.f3 Gf5 29.h4 Hg6 30.Gf4 Gd3 31.We8 Gf1 32.We1 Mimo starań czarne nie mogą uzyskać przewagi. Białe mogły teraz zagrać np. 32.Wf8+ Kf8 33.Sh3 i pozycja jest równa.32...Gd3 33.Sh3 Gf5
34.Ha5 Zaczyna się gra na wygraną, ryzykowne było także 34.Sg5 We8 35.We8+ He8 36.c5 d5 37.Gc7 d4. 34...Gh4! 35.Hc7? Można się było jeszcze zatrzymać grając 35.Sg1. 35...Gh3 36.Kh3? To przegrywa, po 36.Hd6 Gg3+ 37.Gg3 Hd6 38.Gd6 Wf3 39.We8+ Kh7 40.Ge5 Gf5 białe miały niewielkie szanse na remis, biorąc pod uwagę mój staż szachowy.
36...Wf4! 37.Wg1 Lub 37.Hc8+ Kh7 38.Wg1 Wf3 39.Kh4 Wf5 40.Kh3 Hg4+ 41.Kh2 Wf2+ 42.Wg2 Wg2+ 43.Kg2 Hc8 37...Wf3 38.Hc8+ Wf8 0-1
Księski, Z - Świć, W
MP. Jun. (2), 28.06.1971
Partia angielska A37
1.c4 g6 2.g3 c5 3. Gg2 Sc6 4.Sf3 Gg7 5.0-0 e6 6.Sc3 Sge7 7.Wb1 0-0 8.a3 d5 9.d3 b6 System ten zacząłem grać pod wrażeniem zwycięstwa Fischera nad Petrosjanem w tzw. Meczu Stulecia. 10.cd5 ed5 11.Gf4 Inne posunięcia gońcem także niewiele dawały np.: 11.Gd2 d4 12.Sa4 Ga6 13.b4 cb4 14.ab4 Gb5 15.Hb3 Hd5, lub 11.Gg5 h6 12.Gd2 d4 13.Sa4 Gb7 14.b4 cb4 15.ab4 Sd5 11...d4 Grywano tu także z powodzeniem 11...h6 oraz 11...Gb7 12.Se4 Sd5 Czarne mają solidną pozycję, choć wydaje się, że białe figury stoją w centrum aktywnie. Zbyszek uznał, że sprawa jest prosta i zagrał13.Gd6?!
Ryzykowna operacja. Białe figury mogą mieć problemy z powrotem. 13...We8 14.Sfg5 Gb7 15.b4 cb4 16.ab4 Hd7 17.Hb3 Sd8 18.Gh3 f5 19.Gf4 Se6 20.Se6 We6 21.Sg5 Sf4 22.Se6 Zagrane lekko i pewnie .Po 22.gf4 Gd5 23.Hb2 We7 24.Gg2 Gg2 25.Kg2 Wae8 26.Wbe1 pozycja białych nie jest zachwycająca ale lepsze to niż mat! 22...Sh3 0-1
Trzeba wierzyć w siebie ale, jak to już wielokrotnie pisałem, należy zachować czujność i zbytnio "nie odrywać nóżek od ziemi".
MF Trener I klasy
Waldemar Świć