Mistrz manewru
Niewątpliwie takim Mistrzem był i nadal jest, 12 mistrz świata Anatolij Karpow. W odcinku "Pracowity skoczek" mogliśmy się o tym przekonać. Dziś jeszcze co nieco na ten temat. Polscy miłośnicy szachów mieli okazję nie tak dawno oglądać wielkiego szachistę w Warszawie, w czasie zwycięskiego meczu z Bartłomiejem Macieją. Aby zrozumieć wysoką wygraną z naszym młodym championem, proponuję obejrzeć poniższą partię graną wystarczająco dawno, aby ją przypomnieć.
Williams,A - Karpow,A
Nicea 1974
Obrona Nimzowitscha E31
1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.Gg5 Wariant zwany Leningradzkim. Tak grywał onegdaj 10 mistrz świata Borys Spasski. Obecnie nie jest to popularny sposób na Obronę Nimzowitscha. W dalszym ciągu częściej grywane są 4.Hc2 lub 4.e3.
4...h6 5.Gh4 c5 6.d5 d6 7.e3 Gc3+ 8.bc3 e5 Czarne oddały jednego z gońców za popsucie struktury pionkowej przeciwnika. Powinny teraz starać się utrzymać zamkniętą pozycję.
9.Gd3 e4! 10.Gc2 nie wolno 10.Gf6 Hf6 11.Ge4 Hc3+
10...g5 11.Gg3 He7 12.h4 Wg8 13.hg5 hg5 14.Se2 Sbd7 15.Hb1
W książce "Uralskij samocwiet" Aleksander Kotow opisuje swoje wrażenia z bezpośredniej obserwacji tej partii. Będąc sędzią głównym Olimpiady w Nicei, miał wiele obowiązków i dopiero w tym momencie podszedł do szachownicy. Pierwsze jego wrażenie było podobne do mojego, gdy oglądałem partię we wspomnianej książce: czarne mają trudną pozycję. Nie mogą schować króla na skrzydle królewskim a długa roszada jest bardzo trudna do wykonania. Zostawić króla w centrum? Williams wyglądał na zadowolonego. Jak poradził sobie Karpow?
15...Kd8! Po obejrzeniu partii może się okazać, że manewr czarnego króla jest czymś najnaturalniejszym i jedynym w tej pozycji. Takie właśnie manewry uczą nas strategii, pokazuja ukryte sprężyny mechanizmu pozycji. Czarny król udaje się na skrzydło hetmańskie w jedyny możliwy w tej sytuacji sposób.
16.a4 a5 17.Wa2 Kc7
Okazuje się, że nie bardzo widać jak białe mają wzmacniać pozycję. Tymczasem czarne mają możliwość wzmocnienia pozycji poprzez Sg4-f5 i Sf8-g6 z groźbą f4.
18.Wh6 Wa6! Kolejne silne posunięcie. Czarne kontrolują ważny punkt "d6" i jednocześnie zamierzają zneutralizować nacisk białych po linii "b".
19.Hb5 Kb8 20.Wb2 Ka7 20...Wb6 21.Hb6 Sb6 22.Wb6 Wd8 23.Wb5
21.Hb3 Sg4 22.Wh1 f5 23.Kd1 Biały król także został zmuszony do wędrówki, ale nie jest ona tak owocna, jak w przypadku czarnych.
23...Wb6! Przed przystąpieniem do rozstrzygających działań Karpow odbiera przeciwnikowi resztki nadziei.
24.Ha2 Wb2 25.Hb2 b6 26.Gb3 Ga6 27.Sc1 Sde5 28.He2 Sg6 29.Kd2 Sf6 30.Hd1 f4
Czarne zrealizowały swój pomysł i białym nie pozostalo nic innego, jak poddać się. Dla mnie ta partia jest wspaniałą lekcją strategii. Przypomnę, że już Steinitz twierdził, że król jest silną figurą i potrafi wiele. A zatem warto studiować klasykę.
MF Trener I klasy
Waldemar Świć