W kręgach, których przedstawiciele nie tylko grają w szachy, lecz również czytają
literaturę szachową i to nawet - o zgrozo - w językach obcych, Holender Tim Krabbe
jest postacią znaną. Silny amator (klasy kandydata na mistrza), zawodowy pisarz
i autor scenariuszy, wydał kilka książek szachowych, z których najsławniejsza to
"Szachowe ciekawostki". Tytuł jest adekwatny do zawartości tego sporego (224 strony)
dziełka; zawiera ono niebanalne przykłady związane ze "słabą" promocją piona, roszadą,
kombinacją typu "młynek" itd. pochodzące zarówno z gry praktycznej jak i kompozycji.
Tim nie zaprzestał kolekcjonowania wszystkiego, co w szachach dalekie od szablonu,
niezwykłe, nowatorskie. Zgodnie z duchem czasu, wyniki swoich poszukiwań publikuje
na własnej stronie internetowej. Tim wie, że język holenderski nie należy do najbardziej
popularnych na świecie, toteż jego strona w 3/4 zredagowana jest po angielsku.
Ostatnio Krabbe ogłosił ciekawą listę wybranych partii szachowych pod wspólnym
tytułem "110 najbardziej fantastycznych posunięć".
Rodzi się pytanie, co autor rozumie pod pojęciem "fantastyczny ruch"? Rzecz to oczywiście
umowna, zależy od subiektywnego punktu widzenia oceniającego, na co wpływ ma jego erudycja
lub zawartość domowej biblioteki oraz własny poziom i styl gry. Krabbe robi rozróżnienie
pomiędzy ruchami spektakularnymi, pięknymi, sławnymi i właśnie "fantastycznymi", do znalezienia
których, jak pisze: "potrzebny był wyskok wyobraźni".
Nie wdając się w dalsze rozważania teoretyczne, chciałbym zaprezentować dwa przykłady
z listy Tima Krabbe'go. Oto "numer jeden":
Awerbach - Spasski
Leningrad 1956
1. c4 Sf6 2. Sc3 g6 3. e4 d6 4. d4 Gg7 5. Ge2 O-O 6. Gg5 ("firmowy" wariant Awerbacha) 6...c5 7. d5 Ha5 8. Gd2 a6 9. a4 e5? 10. g4 Se8 11. h4 f5 12. h5 f4 13. g5 Hd8 14. Gg4 Sc7 15. G:c8 H:c8 16. Sf3
(czarne stoją gorzej i dla zakłócenia tzw. logicznego przebiegu partii oddają figurę prawie "za nic")
16...Sc6!! 17. d:c6 b:c6 18. Sh4 He8 19. h:g6 h:g6 20. Hg4 Wb8 21. Sd1 Se6 22. Wa3 Sd4
23. Wah3 Hf7 24. Gc3 Wfe8 25. W3h2 H:c4 26. S:g6 We6 27. G:d4 W:g6 28. Hf5 He6 29. H:e6+ W:e6
30. Gc3 d5 31. f3 Wb3 32. Wh3 c4 33. Kd2 Wg6 34. Wg1 d4 35. Ga5 Gf8 36. Wg4 Wd6 37. Kc2 Wd7
38. g6 Wdb7 39. Ge1 c5 40. Wgh4 Gg7 41. Ga5 c3 42. b:c3 Wa3 43. c:d4 e:d4 44. W:f4 Wa2+
45. Kd3 Wb1 46. Wh1 W:a4 47. Kc2 Wb5 48. e5 d3+ 49. K:d3 W:f4 i partia zakończyła się remisem.
"Polski akcent" listy Krabbe'go to przegrana
partia naszego mistrza Stefana Brzózki ze sławnym arcymistrzem
rosyjskim Dawidem Bronsteinem, który w 1951 r. zremisował mecz o
mistrzostwo świata z Botwinnikiem.
Brzózka - Bronstein
Miskolc 1963
47. Wd1 S:d5+ 48. W:d5
(Brzózka oddał jakość w nadziei, że przeciwnik nie przełamie obronnego muru; nie przewidział jednak ofiary wieży)
48...W:b3+!! 49. K:b3 Wb6+ 50. Kc2 Wb2+ 51. Kc1 We2 52. Wd1 W:e3 53. Wg1 Wc3+ 54. Kd2 W:c4 55. Gc2 d5 56. Wb1 d4
(czarne falanga jest niepowstrzymana)
57. Gd1 Wc3 58. Wb3 e3+ 59. Ke2 Wc1 60. W:a3 c4 61. Wa7+ Kd6 62. Ga4 Wh1 63. Wd7+ Kc5 64. Wc7+ Kb4 65. a3+ Kc3
66. Gb5 Wh2+ 67. Kf1 d3 68. W:c4+ Kb2 69. Kg1 e2 70. K:h2 e1H 0:1.