Względnie niedawno ukazała się w Czechach książka zawierająca referaty wygłoszone na Międzynarodowej Konferencji Historyków Szachowych (wrzesień 2002, Zamek Kórnicki). Edycja książki, która zawiera teksty sporządzone w językach angielskim, niemieckim i (jeden) polskim, jest wspólnym dziełem Biblioteki Kórnickiej (profesor Stanisław Sierpowski) oraz wydawnictwa "Moravian Chess" z Ołomuńca (dr Vlastimil Fiala). Odpowiedzialną funkcję Redaktora Technicznego pełniła pani Maria Łuczak, starszy kustosz Muzeum Kórnickiego (będąca przy tym autorką kapitalnego opracowania liczącego setki pozycji zbioru listów Tassilo von Heydebranda und der Lasa, którego bezcenna kolekcja literatury szachowej jest przechowywana w Kórniku). Bogactwo zawartego w książce materiału oraz staranna szata graficzna sprawia, że jest to cenny nabytek w zbiorach każdego miłośnika historii szachów.
Miałem zaszczyt być obecny na wspomnianej Konferencji w zawsze malowniczym zamku w Kórniku (Polskę reprezentowali tam jeszcze mm. Mirosława Litmanowicz, dr Andrzej Filipowicz, dr Cezary W. Domański oraz dr Kazimierz Krawiarz), mając okazję poznać wielu znakomitych gości z zagranicy, m. in. Kena Whylda z Anglii (zmarł nagle w lipcu 2003), Jurija Awerbacha i Izaaka Lindera z Rosji, Lothara Schmidta i Haralda Ballo z Niemiec oraz wielu innych. Rozmowy z nimi oraz wygłoszone przez nich referaty nasunęły mi wiele tematów wartych szerszego zbadania. Jeden z tych tematów, które wyłoniły się właśnie we wrześniu 2002 roku, chciałbym tu przedstawić.
Doktor nauk przyrodniczych Kazimierz Krawiarz (Poznań) wygłosił ciekawe wspomnienie o swojej znajomości ze Stefanem Popielem, szachistą urodzonym jeszcze przed I wojną światową w Galicji, jednym z silniejszych graczy Lwowa. Dr Krawiarz w 1981 roku przebywał na ponad półrocznym stażu naukowym w Fargo (USA, stan Północna Dakota) i tam mieszkał w pensjonacie będącym własnością rodziny Popielów. Codzienne kontakty i częste rozmowy pozwoliły dr Krawiarzowi na sporządzenie w pamięci dokładnego obrazu swego gospodarza, obrazu, którego nie zatarł upływający czas.
"Stefan Popiel był bardzo przyjacielski i wesoły" - pisze dr Krawiarz. "Ze swoimi siwymi włosami przypominał nieco Einsteina. Miał zresztą zwyczaj żartować z tego fizycznego podobieństwa. Gdy ktoś mu wspominał, że wygląda jak Einstein, Popiel natychmiast odpowiadał: nie Einstein, lecz Zweistein!".
Jak pisze dr Krawiarz, po 1939 roku Popiel wyjechał ze Lwowa do Krakowa. Tam w 1943 roku opublikował książkę "Poczatki szachista". Przed końcem wojny, z wielkim trudem, opuścił Kraków i przez pewien czas mieszkał w Paryżu. Prowadził tam sklep z damską odzieżą. W latach 1950-tych wyemigrował do USA. Szachy pomogły mu w pierwszych latach pobytu na emigracji, dzięki nim poznał wielu wpływowych ludzi i znacząco poprawił swój status materialny. Grał ze sławnym czempionem Bobby Fischerem i z wieloma innymi znanymi arcymistrzami, wielokrotnie był mistrzem Północnej Dakoty i innych stanów w USA. Ożenił się z Ukrainką Walentyną Szapował, z którą miał córkę Olgę i syna Aleksego. Miał wielką bibliotekę szachową (500 pozycji), kolekcjonował też literaturę francuską. Był akademickim nauczycielem języków i poliglotą - doskonale władał polskim, ukraińskim, rosyjskim, francuskim, niemieckim, hiszpańskim, portugalskim i angielskim. Prowadził skromny tryb życia, jadał niewiele, czasem tylko pozwalając sobie na luksus wypicia kieliszka koniaku. Nigdy nie nauczył się prowadzić samochód i nie starał o prawo jazdy.
Uważam, że artykuł dr Krawiarza "Moje spotkania ze Stefanem A. Popielem, znaczącym polskim szachistą, sławnym w Stanach Zjednoczonych" jest cennym przyczynkiem do historii szachów. Myślę też, że warto go nieco uzupełnić, a w pewnym zakresie - nie zgodzić z wywodami autora. Istnieją bowiem wszelkie podstawy ku temu, by reprezentanta Lwiego Grodu Stefana Popiela nie nazywać szachistą polskim, lecz ukraińskim.
Stefan Popiel (syn Michała i Olgi z Kalinskich) urodził się w 15 sierpnia 1909 roku w Komarnikach na Bojkowszczyźnie. Studiował filologię na Uniwersytecie Lwowskim, będąc jednym z inicjatorów utworzenia w 1926 r. Klubu Szachistów Ukraińskich (Towaristwo Ukrainskich Szachistiw). W 1929 roku zdobył mistrzostwo Lwowa (8/9), przed E. Kaufmanem, H. Friedmanem i Piotrowskim. W tym samym roku reprezentował Lwów na drużynowych mistrzostwach Polski w Królewskiej Hucie, uzyskując wynik 3 z 5 partii (wygrane z Feinmesserem i Październym, remisy z Kolskim i Steiferem, przegrana z Teichmanem). Wystąpił też na II. drużynowych mistrzostwach Polski, które odbyły się Katowicach w 1934 r. Uczestniczył ponadto w rozgrywkach korespondencyjnych.
H. Knappeis - S. Popiel [A37]
Lwów 1929
1.c4 c5 2.Sc3 Sc6 3.Sf3 b6 4.g3 Gb7 5.Gg2 g6 6.0-0 Gg7 7.d3 e6 8.Gg5 Sge7 9.Se4 Hc7 10.Hd2 f5 11.Sc3 d5 12.cxd5 Sxd5 13.Sxd5 exd5 14.Gf4 He7 15.Wfe1 0-0-0 16.Wac1 h6 17.Hc2 g5 18.Gd2 Kb8 19.e4 fxe4 20.dxe4 d4 21.Hd3 Whf8 22.a3 Wf7 23.b4 Wdf8 24.bxc5 Wxf3 25.Gxf3 Se5 26.He2 Sxf3+ 27.Kf1 Gxe4 28.cxb6 Sxh2+ 29.Kg1 Sf3+ 30.Kf1 He6 31.bxa7+ Ka8 32.Hd1 Hh3+ 33.Ke2 d3+ 34.Ke3 Gd4+ 35.Kxe4 Hf5 mat 0-1 ("Słowo Polskie" (Lwów), 7.07.1929).
S. Popiel - L. Kremer [A46]
Katowice, 11.05.1934
Drużynowe Mistrzostwa Polski
1.d4 Sf6 2.Sf3 e6 3.e3 c5 4.c3 Sc6 5.Gd3 d5 6.Se5 Sxe5 7.dxe5 Sd7 8.f4 Ge7 9.Sd2 b6 10.Hg4 0-0 11.Sf3 f5 12.Hh3 c4 13.Gc2 Sc5 14.g4 Se4 15.gxf5 exf5 16.Wg1 g6 17.Gd2 b5 18.Ke2 b4 19.Wg2 Hb6 20.Wag1 Kg7 21.Sh4 Gxh4 22.Hxh4 bxc3 ("Należało grać 22...Sxd2 23.Kxd2 bxc3+ lub 22...Ge6".)
23.Gxe4 cxd2 (Ratowało 23...Hxb2! 24.Wxg6+ hxg6 25.Wxg6+ Kxg6 26.Hg5+ Kh7 (26...Kf7 27.Gxd5+ Ke8 28.Hg6+ Kd8 29.Hd6+ Ke8=) 27.He7+ Kg6 28.Hg5+ i remis przez wieczny szach - T. L.)
24.Gxd5 Ga6 25.He7+ Kh8 26.Gxa8 c3+
27.Kf2 ("Do niebezpiecznych komplikacji prowadziło 27.Kd1, gdyż czarne grają 27...c2+! np. A) 28.Kxd2 Wd8+ 29.Kc1 (Po 29.Kxc2 komentator "Szachisty" polecał niewykonalne 29...Hd3+ i 30...Wc8 mat, podczas gdy w rzeczywistości po najlepszym 29...Gd3+ 30.Kc3 Wc8+ 31.Kxd3 Hb5+ 32.Kd2 Hxb2+ 33.Kd3 Hb5+ 34.Kd2 Hb2+ jest tylko remis wiecznym szachem - T. L.) 29...Hxe3+; B) 28.Kxc2?? Wc8+ 29.Kb1 Gd3+ 30.Ka1 Wc1+ mat.")
27...Wxa8 28.e6 Hd8 29.Hxd8+ Wxd8 30.e7 We8 31.bxc3 Wxe7 32.Wd1 Wd7 33.Kg1 Wd3 34.Wgxd2 Wxe3 35.Wd7 Wxc3 36.Wxa7 Gc4 37.Kf2 h6 38.Ke1("Z groźbą Kd2. Czarne poddały się (1-0), gdyż tracą figurę względnie dostają mata. Bardzo emocjonująca partia"- "Szachista" 1934, z.6-7, str. 95).
M. Spitz - S. Popiel [B13]
I kor. Mistrz. Polski 1936
1.e4 c6 2.d4 d5 3.exd5 cxd5 4.c4 Sf6 5.Sc3 Sc6 6.Sf3 e6 7.c5 Se4 8.Hd3 f5 9.a3 g5 10.b4 Gg7 11.b5 Sa5 12.Hc2! g4 13.Sxe4 dxe4 14.Se5 Hxd4? (14...Ge5) 15.Gb2 Hd5? (15...Hd8)
16.Sc4 Gxb2 17.Hxb2 0-0 18.Sxa5 Hxc5 19.Wc1 He7 20.Ge2 Hg5 21.Wc7 f4 22.h4 gxh3 23.Wxh3 1-0.
Przez wiele lat, aż do 1944 roku Popiel pełnił obowiązki świeckiego sekretarza u arcybiskupa Andrija Szeptyckiego, zwierzchnika kościoła Greko - Katolickiego. Wojna nie przerwała szachowych występów Stefana Popiela. Uczestniczył w rozgrywkach indywidualnych i drużynowych, dawał symultany. W 1943 roku (Sambor) i 1944 roku (Sanok) wygrał turnieje będące nieoficjalnymi mistrzostwami Ukrainy (grali tam również E. Bogolubow i prof. Bohatyrczuk, ex-mistrz ZSRR). Książka, o której wspominał K. Krawiarz w swoim referacie ("Poczatki szachista"), ukazała się istotnie w Krakowie, ale w języku ukraińskim (zgodnie z nazwą był to kurs szachów dla początkujących). Z etykietką klerykała i działacza Ukraińskiego Komitetu Centralnego (a więc "ukraińskiego nacjonalisty") Popiel nie mógł oczywiście pozostać we Lwowie w obliczu zbliżania się Armii Radzieckiej; czekałby go wyrok śmierci, w najlepszym wypadku - wieloletni pobyt w łagrze na Syberii. Wraz z wycofywaniem się wojsk niemieckich wędrowało wtedy na zachód wielu Ukraińców. To wyjaśnia obecność Stefana Popiela w Krakowie w 1944 roku. Doszło wtedy do jego meczu z Fiodorem Bohatyrczukiem; przy stanie 2:2 zaplanowany na 6 partii mecz został przerwany i nie był już wznowiony. W 1947 roku Popiel znajdował się we Francji. Jak się tam przedostał, z jakim paszportem podróżował, gdzie zastał go koniec wojny - tego nie wiemy. Tak czy owak, na nowym terenie natychmiast ujawnił swoją siłę gracza turniejowego. W latach 1951, 1953 i 1954 wygrał szachowe mistrzostwo Paryża, za głównego rywala mając ex-reprezentanta Polski na wielu olimpiadach szachowych Ksawerego Tartakowera.
S. Popiel - Czarnecki (Belgia) [D94]
Paryż 1947
1.Sf3 Sf6 2.c4 g6 3.d4 Gg7 4.Sc3 d5 5.e3 0-0 6.cxd5 Sxd5 7.Hb3 Sb6 8.Ge2 Ge6 9.Hc2 Sc6 10.0-0 Wc8 11.Wd1 Sb4 12.Hb1 c6 13.a3 Sa6 14.Hc2 Gc4 15.Gxc4 Sxc4 16.Se4 Sd6 17.Sc5 Sb8 18.b4 e6 19.Gb2 He7 20.Wac1 Wfd8 21.Se5 b6 22.Scd3 Wc7 23.f4 Wdc8 24.He2 Sb7 25.Gc3 c5 26.dxc5 bxc5 27.bxc5 Sxc5 28.Gb4 Gxe5 29.Sxe5 Sba6 30.Ga5 Wb7
31.Hxa6 ("Piękna ofiara hetmana".)
31...Sxa6 32.Wxc8+ Kg7 33.Sg4 Hxa3 (33...f6 34.Gd8 itd.)
34.Gc3+ f6 35.Gxf6+ Kf7 36.Wh8! 1-0."Partia z ostatniego turnieju międzynarodowego grana w kwietniu 1947 roku i oznaczona I nagrodą za piękność" - Saturnin Limbach, "Szachy" (Częstochowa) nr 1 (21).
W tym czasie jego nazwisko byłego mistrza Lwowa pisano nieco inaczej, a mianowicie POPEL. Zbieg okoliczności sprawił, że jeden z przywódców ukraińskich Stefan Bandera, ukrywając się w Niemczech Zachodnich, używał aż do swej śmierci (z rąk niezidentyfikowanych zamachowców) identycznego nazwiska: Stefan Popel. "Nasz" Popel występował bardzo udanie w silnie obsadzonych turniejach, o których zamknięci za "żelazną kurtyną" polscy szachiści w kraju mogli tylko marzyć. W 1951 roku wygrał rezerwowy turniej w Hastings, zaś rok później, grając w turnieju głównym, zajął wraz z Bardenem i Donnerem dzielone 4-6 miejsce, za Gligoricem, Yanofskym i Lotharem Schmidem. W opinii "British Chess Magazine" Popel miał "intrygujący i zarazem denerwujący dla jego przeciwników zwyczaj popadania w bardzo złe pozycje, a następnie wychodzenia z nich przy użyciu fajerwerków kombinacyjnych - czego można by oczekiwać po graczu trenowanym w kawiarniach paryskich". Najwyraźniej dziennikarz brytyjski nie wiedział, gdzie Stefan Popel alias Popiel kształcił swoje nawyki taktyczne...
S. Popel - G. Abrahams [A06]
Hastings 1951/52 (1)
1.Sf3 d5 2.e4!?
Czyżby nostalgia za Lwowem? Wariant 1.Sf3 f5 2.e4 zwany jest gambitem lwowskim lub gambitem Lisycyna; w 2002 r. we Lwowie ukazała się broszura A. Bielawskiego, A. Michalczyszyna i R. Tiutiunnika, poświęcona temu rzadko stosowanemu otwarciu. Idea podobnych otwarć jest prosta - gambit może nie jest całkiem poprawny, ale przeciwnikowi natychmiast kończy się "książeczka" i jest on zdany wyłącznie na własną pomysłowość.
2...dxe4 3.Sg5 e3 4.dxe3 Hxd1+ 5.Kxd1 e5 6.Gc4 Gg4+ 7.f3 Gh5 8.Sc3 c6 9.e4 Sd7 10.Ge3 h6 11.Sh3 Sgf6 12.Ke2 g5 13.Sf2 g4 14.a3 Gc5 15.Wad1 Gxe3 16.Kxe3 gxf3 17.gxf3 Ke7 18.Whg1 Whg8 19.Wg3 Gg6 20.Sd3 Sh5 21.Wgg1 Wg7 22.Se2 Wag8 23.b4 Gh7 24.Gb3 Wg2 25.Wh1 W8g7 26.Sg3 Sxg3 27.hxg3 W7xg3 28.Wxh6 Gg6 29.Se1 Wg1 30.Kf2 Sf6 31.Wh1 Wxh1 32.Kxg3 Wh8 33.Sd3 Sd7 34.Sf2 f5 1/2.
L. Barden - S. Popel [E95]
Hastings 1951/52 (2)
1.d4 Sf6 2.Sf3 g6 3.c4 Gg7 4.Sc3 d6 5.e4 0-0 6.Ge2 Sbd7 7.0-0 e5 8.We1 We8 9.Gf1 exd4 10.Sxd4 Sc5 11.f3 h6 12.Ge3 Kh7 13.Hc2 a5 14.Wad1 Gd7 15.Sde2 b6 16.b3 Hc8 17.Sf4 Hb7 18.Gd4 Se6 19.Sxe6 Gxe6 20.Hb2 Sd7 21.Gxg7 Kxg7 22.Sd5+ f6 23.Hd4 Wf8 24.f4 Wae8 25.We3 Hc6 26.Ge2 Gxd5 27.cxd5 Hc5 28.Hd3 f5 29.Kh1 fxe4 30.Wxe4 Wxe4 31.Hxe4 Sf6 32.He7+ Wf7 33.He6 Hb4 34.Wf1 He4 35.Hxe4 Sxe4 36.Wc1 We7 37.Kg1 Sc5 38.Wc2 Kf6 39.Kf2 We4 40.g3 g5 41.Gf3 Sd3+ 42.Kf1 We1+ 43.Kg2 We7 44.fxg5+ hxg5 45.Wd2 We3 46.Gh5 Ke5 47.Gg6 Sc5 48.Gf7 g4 49.Wc2 Kf6 50.Gh5 Kg5 51.Gf7 We7 52.Gg8 Wg7 53.Ge6 Sxe6 54.dxe6 Kf5 55.We2 We7 56.Wf2+ Kxe6 57.Wf4 Wg7 58.Kf2 d5 59.Ke3 c5 60.a4 Ke5 61.Kd3 Wg6 62.Ke3 d4+ 63.Kd3 Kd5 64.Wf8 Wh6 65.Wf2 We6 0-1.
S. Popel - D. Yanofsky [A08]
Hastings 1951/52 (3)
1.Sf3 Sf6 2.g3 d5 3.Gg2 g6 4.0-0 Gg7 5.d3 0-0 6.Sbd2 c5 7.e4 dxe4 8.dxe4 Sc6 9.c3 h6 10.Hc2 Ge6 11.Wd1 Hc8 12.Sf1 Gh3 13.Gh1 He6 14.Se1 c4 15.Se3 Wad8 16.Sd5 g5 17.Sxf6+ Gxf6 18.Ge3 Gg4 19.f3 Gh5 20.Hf2 b6 21.Sc2 Se5 22.Sd4 Hc8 23.Gg2 Kh7 24.Wd2 Sd3 25.Hf1 Gxd4 26.Gxd4 e5 27.Gf2 Gg6 28.g4 Sxf2 29.Wxf2 Wd6 30.Wd1 Wfd8 31.Wxd6 Wxd6 32.He2 b5 33.Gf1 f6 34.He3 Hd7 35.Hc5 Gf7 36.He3 Kg7 37.Wc2 Wd1 38.Kg2 Ge6 39.Ge2 Wd6 40.Kf2 a6 41.Ke1 Hc7 42.Wd2 Wxd2 43.Kxd2 Kf7 44.Kc2 Ke7 45.a3 Kd6 46.Hd2+ Kc6 47.He3 He7 48.Kc1 Gf7 49.Kc2 h5 50.h3 hxg4 51.hxg4 Ge6 52.Hg1 Hh7 53.Kd2 a5 54.Kc2 He7 55.He3 Gf7 56.Hd2 Hd6 57.Hxd6+ Kxd6 58.Kb1 Kc5 59.Gd1 Ge8 60.Kc1 b4 61.Kd2 Gc6 62.Ke3 1/2.
D. Hooper - S. Popel [A52]
Hastings 1951/52 (4)
1.d4 Sf6 2.c4 e5 3.dxe5 Sg4 4.e4 h5 5.Ge2 Sc6 6.Sc3 Scxe5 7.Sh3 d6 8.Sf4 c6 9.h3 Sf6 10.b3 Gd7 11.Gb2 h4 12.Hc2 Hc7 13.0-0-0 0-0-0 14.Kb1 Ge7 15.Whe1 Whg8 16.Gf1 g5 17.Sd3 Sh5 18.c5 Sxd3 19.cxd6 Gxd6 20.Hxd3 Ge6? 21.Sb5! Gb4 22.Sxc7 Wxd3 23.Gxd3 Gxe1 24.Sxe6 Gxf2 25.Ge2 Sg3 26.Gg4 Kb8 27.Ge5+ Ka8 28.Sc7+ Kb8 29.Se8+ 1-0.
S. Popel - S. Gligoric [A07]
Hastings 1951/52 (5)
1.Sf3 d5 2.g3 g6 3.Gg2 Gg7 4.0-0 e5 5.d3 Se7 6.e4 c6 7.c4 0-0 8.Sc3 d4 9.Se2 c5 10.Gd2 Sec6 11.Hc1 He7 12.Sh4 Sd7 13.h3 f5 14.Gg5 Gf6 15.Gh6 Gxh4 16.Gxf8 Sxf8 17.gxh4 f4 18.Sxf4 exf4 19.Hxf4 Se6 20.Hg3 Sg7 21.f4 Sh5 22.Hg5 Gd7 23.f5 Hxg5 24.hxg5 Se5 25.fxg6 hxg6 26.Wad1 Wf8 27.Wxf8+ Kxf8 28.Gf1 Sf4 29.Kh2 Ke7 30.Kg3 Sh5+ 31.Kf2 a5 32.b3 Sf7 33.h4 Se5 34.a3 Sg4+ 35.Ke1 Sf4 36.Kd2 Se5 37.Wb1 Sf3+ 38.Kc2 Sxh4 39.b4 axb4 40.axb4 Sf3 41.bxc5 Gc6 42.Wb2 Sxg5 43.Kb3 Sf7 44.Kb4 Se5 45.Wd2 g5 46.Ka5 g4 47.Kb6 g3 48.Kc7 Sexd3 49.Gxd3 g2 50.Wd1 Sxd3 51.Wg1 Gxe4 0-1.
L. Schmid - S. Popel [B01]
Hastings 1951/52 (6)
1.e4 d5 2.exd5 Sf6 3.Gb5+ c6 4.dxc6 bxc6 5.Ge2 e5 6.d3 Ga6 7.Sc3 Gb4 8.a3 Ga5 9.Gd2 Sbd7 10.Sf3 0-0 11.0-0 Gc7 12.d4 Gxe2 13.Hxe2 We8 14.dxe5 Sxe5 15.Gg5 Hd6 16.g3 Sfg4 17.Wfe1 Sxf2 18.Hxf2 Gb6 19.Ge3 Sg4 20.Gxb6 Sxf2 21.Gxf2 Hg6 22.Gxa7 Hxc2 23.Wxe8+ Wxe8 24.Wb1 f6 25.Gf2 Wb8 26.Sd4 Hd2 27.Wd1 Hh6 28.b4 Wd8 29.a4 Hh5 30.We1 Kf7 31.Sxc6 Wc8 32.b5 Hf3 33.Se4 Hd3 34.Sc5 Hc3 35.We7+ Kg6 36.Se6 Hc1+ 37.Kg2 Wxc6 38.bxc6 Hxc6+ 39.Kh3 Hf3 40.Sf8+ Kf5 41.Wxg7 Hxf2 42.Wg4 Ha7 43.Wh4 Hf7 44.Sxh7 Kg6 1/2.
S. Popel - J. H. Donner [A08]
Hastings 1951/52 (7)
1.Sf3 d5 2.g3 c5 3.Gg2 Sc6 4.d3 Sf6 5.Sbd2 e5 6.e4 Ge7 7.0-0 0-0 8.We1 d4 9.Sc4 Hc7 10.a4 Sd7 11.a5 Wb8 12.Sg5 b5 13.axb6 axb6 14.Sh3 b5 15.Sd2 Sb6 16.f4 Gxh3 17.Gxh3 exf4 18.gxf4 Hxf4 19.Sf3 Hc7 20.Kh1 Wa8 21.Wb1 Sd7 22.Wg1 Sde5 23.Gf5 Gf6 24.h4 g6 25.Gf4 He7 26.h5 Kh8 27.Gh3 Wg8 28.Sh2 c4 29.He2 Wa2 30.Sg4 Sxg4 31.Wxg4 Se5 32.Gxe5 Gxe5 33.dxc4 bxc4 34.Hxc4 Wga8 35.Wf1 Kg7 36.h6+ Kg8 37.Wg2 W2a7 38.Hb3 Wb7 39.Hd5 Wf8 40.Wgf2 Wb6 41.b4 Wd6 42.Hb3 g5 43.Gg4 Wxh6+ 44.Kg1 Gf4 45.We2 Ge3+ 46.Wxe3 dxe3 47.Hxe3 Hxb4 48.Kg2 He7 49.Wf5 Hc7 50.Wxg5+ Kh8 51.Gf5 Wh2+ 52.Kf3 f6 53.Ha3 Hd8 54.Wg1 Wxc2 55.Gxh7 Wd2 56.Hc5 Wd3+ 57.Kg4 f5+ 58.Gxf5 Wg8+ 59.Kh5 He8+ 60.Kh4 Wxg1 61.Hxg1 He5 62.Hg2 Hf4+ 63.Kh5 Wg3 64.Hb2+ Wg7 65.Gg6 Hf3+ 66.Kh4 Hh1+ 67.Kg4 Hg1+ 68.Kf4 Hxg6 69.Hb8+ Kh7 70.e5 Wf7+ 71.Ke3 Hg4 72.Hb1+ Kg7 73.Hh1 Hg3+ 74.Ke4 Wf4+ 75.Kd5 0-1.
H. Golombek - S. Popel [A26]
Hastings 1951/52 (8)
1.Sf3 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.g3 d6 5.Gg2 0-0 6.0-0 e5 7.d3 Sc6 8.Gd2 h6 9.a3 Ge6 10.Hc1 Kh7 11.b4 Hd7 12.b5 Se7 13.We1 Sh5 14.Wb1 f5 15.h3 g5 16.Sd5 Sg6 17.Sh2 c6 18.Sc3 Sf6 19.Hc2 Wac8 20.Ha4 f4 21.g4 Sh4 22.bxc6 bxc6 23.Se4 Sxg2 24.Sxf6+ Gxf6 25.Kxg2 h5 26.f3 Kg7 27.Ha6 Wf7 28.Wb4 d5 29.cxd5 cxd5 30.Wc1 Wxc1 31.Gxc1 e4 32.dxe4 dxe4 33.fxe4 hxg4 34.hxg4 Gxg4 35.Hd3 f3+ 36.Kf2 fxe2 37.Hxd7
37...Gd4+ (wygrywające wtrącenie)
38.Kg2 Wxd7 39.Gd2 Ge5 40.Ge1 Gxh2 41.Kxh2 Wd1 42.Gc3+ Kg6 43.e5 Gf5 0-1.
S. Popel - A. Thomas [A08]
Hastings 1951/52 (9)
1.Sf3 d5 2.g3 Sf6 3.Gg2 c5 4.0-0 Sc6 5.d3 e5 6.Sbd2 Ge7 7.e4 0-0 8.h3 dxe4 9.dxe4 b6 10.c3 Ga6 11.We1 Gd3 12.Sh4 g6 13.Sf1 c4
(Białe stoją bardzo podejrzanie. Teraz jednak następuje faza lawirowania, w której doświadczony Anglik nieoczekiwanie się gubi.)
14.Gh6 We8 15.Hc1 Kh8 16.Gg5 Sg8 17.Sf3 f6 18.Ge3 Hc7 19.S3d2 Sd8 20.b3 b5 21.a4 b4? 22.Sxc4 Gxc4 23.cxb4 Gxb4 24.Gd2 Ha5 25.Gxb4 Hxb4 26.Hxc4 Wb8 27.Hxb4 Wxb4 28.Wab1 Se6 29.We3 Web8 30.Sd2 Sd4 31.Gf1 Se7 32.Gc4 Sec6 33.Kg2 Sa5 34.Gd5 Wc8?! (34...a6)
35.Sf3 Wcb8 36.Sxd4 exd4 37.Wd3 Kg7 38.Wc1 Sxb3 39.Wc7+ Kh6 40.Gxb3 Wxb3 41.Wxd4 Wb2 42.Wdd7 Kg5 43.Wc5+ f5 44.exf5 Wa2 45.fxg6+ Kxg6 46.Wc6+ Kf5 47.Wxa7 Ke5 48.Wa5+ Kd4 49.Wf6 Wb1 50.Wf4+ Kd3 51.Wa7 1-0.
W 1954 roku Popel zajął 4. miejsce na turnieju w Saarbruecken, wyprzedzony przez Fuderera, Donnera i Bernsteina. Siła gry z pewnością kwalifikowała go do olimpijskiej reprezentacji Francji i przypuszczalnie tylko sprawy paszportowe stanęły temu na przeszkodzie. Jego występy na kontynencie europejskim zakończył turniej "The Premier Reserves Major" w Hastings 1955/56, gdzie był drugi. W 1956 roku Popel wyemigrował do USA, osiedlając się w Północnej Dakocie. Przez dwie dekady należał do najlepszych szachistów tego stanu, zaś pod koniec lat 1960-tych miał ranking Elo 2378. W mieście Fargo był wykładowcą języków obcych na uniwersytecie. Na otwartych mistrzostwach USA trafił na młodego gracza z Nowego Jorku, o którym zaczynało być głośno w amerykańskich kręgach szachowych. Remis, którym zakończyła się partia, wtedy był oceniany jako niespodziewany sukces juniora; dziś słabiej zorientowani skłonni byliby sądzić na odwrót.
R. Fischer - S. Popel [A04]
Oklahoma City 1956, US - Open
1.Sf3 Sf6 2.g3 g6 3.Gg2 Gg7 4.0-0 0-0 5.d3 d6 6.e4 c5 7.Sbd2 Sc6 8.a4 a6 9.Sc4 Wb8 10.a5 Ge6 11.Sfd2 d5 12.exd5 Gxd5 13.Sb3 Gxg2 14.Kxg2 Sd4 15.Sxd4 cxd4 16.Gf4 Wc8 17.Ge5 Hd5+ 18.Hf3 Hxf3+ 19.Kxf3 Sd5 20.Gxg7 Kxg7 21.Wfe1 e6 22.Wa3 Wfd8 23.Wb3 Wc7 24.Ke2 Se7 25.Kd2 Sc6 26.Wb6 Wd5 27.Wa1 Kf8 28.Wa3 Ke7 29.Wab3 Sd8 30.f4 g5 31.fxg5 Wxg5 32.Sd6 Wgc5 33.c4 dxc3+ 34.bxc3 Wxa5 35.Sxb7 Wa2+ 36.Ke3 Wxh2 37.Sxd8 Kxd8 38.Wxa6 Ke7 1/2.
W następnych latach Stefan Popel grał raczej w mniejszych imprezach. Wielokrotnie wygrywał mistrzostwa rozmaitych stanów, był też stałym uczestnikiem zawodów o tytuł najlepszego szachisty ukraińskiego USA - diaspora ukraińska miała rozwiniętą sieć klubów sportowych i towarzystw kulturalnych, pomagających zachować tożsamość narodową na emigracji. W 1969 roku Stefan Popel zdobył tytuł mistrza USCAK (Ukraińska Sportowa Centrala Ameryki i Kanady), w 1966 r. był wicemistrzem, zaś w 1986 roku, w wieku bardzo już zaawansowanym, podzielił miejsca 5-8 (liderem szachistów ukraińskich w USA był wówczas profesor Orest Popowicz).
S. Popel - R. Chalker [B37]
Lincoln, 10.08.1969, US - Open (1)
1.Sf3 c5 2.c4 Sc6 3.Sc3 Sf6 4.e4 d6 5.d4 cxd4 6.Sxd4 g6 7.Ge2 Gg7 8.Sc2 0-0 9.0-0 Sd7 10.Ge3 Ha5 11.Hd2 Sde5 12.Wab1 Sg4 13.b4 Hh5 14.Sd5?? Hxh2 mat (0-1).
J. Watson - S. Popel [C02]
Lincoln 1969, US - Open (6)
1.e4 e6 2.d4 d5 3.e5 c5 4.c3 Sc6 5.Sf3 Hb6 6.Gd3 Gd7 7.0-0 cxd4 8.cxd4 Sxd4 9.Sxd4 Hxd4 10.Sc3 Hb6 11.Hg4 h5 12.Hg5 Hd8 13.Sb5 Hxg5 14.Gxg5 f6 15.Sc7+ Kd8 16.Sxa8 fxg5 17.Wfc1 Gc6 18.b4 Gxb4 19.Wab1 a5 20.Sb6 Se7 21.Wb3 Wf8 22.Wc2 Sf5 23.Gxf5 Wxf5 24.g4 Wxe5 25.a3 Gd6 26.gxh5 g4 27.f3 Wxh5 28.Wd3 Gc7 29.Sa8 Gb8 30.fxg4 Wh8 31.Wf3 Ke7 32.Kf1 d4 33.Wb3 Gxh2 34.Sb6 Gf4 35.Wxc6 bxc6 36.Sc4 e5 37.Sxa5 Kd6 38.a4 e4 39.Sb7+ Kd5 40.a5 d3 41.Kg1 d2 42.Wb1 e3 0-1.
P. Benko - S. Popel [A21]
Lincoln 1969, US - Open (8)
1.c4 e5 2.Sc3 Gc5 3.Sf3 d6 4.d4 exd4 5.Sxd4 Gxd4 6.Hxd4 Hf6 7.Hd2 Se7 8.b3 0-0 9.Gb2 Hg6 10.g3 Gd7 11.Gg2 Gc6 12.Sd5 Sxd5 13.Gxd5 Gxd5 14.cxd5 Sd7 15.Wc1 Wac8 16.0-0 f5 17.Wc2 Sc5 18.Wfc1 Hf7 19.Gd4 b6 20.Gxc5 dxc5 21.b4 Wcd8 22.bxc5 f4 23.d6 Wfe8 24.Hxf4 Hxf4 25.gxf4 cxd6 26.c6 Wc8 27.c7 1-0.
S. Popel - J. Horton [B38]
US-op Lincoln (9), 1969
1.Sf3 Sf6 2.c4 c5 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sc6 5.Sc3 g6 6.e4 d6 7.Ge2 Gg7 8.Sc2 0-0 9.0-0 Gd7 10.Ge3 Wc8 11.f3 Hc7 12.Hd2 Wfd8 13.Wac1 Hb8 14.Wfd1 Ge8 15.Sa3 b6 16.Sd5 Hb7 17.Sb5 Se5 18.Sd4 e6 19.Sf4 d5 20.Sdxe6 fxe6 21.Sxe6 d4 22.Gf4 He7 23.Sxd8 Wxd8 24.Gd3 Gc6 25.Gg5 Hf8 26.We1 We8 27.Gb1 Sh5 28.Hf2 Sf4 29.Gxf4 Hxf4 30.b3 Wd8 31.Wcd1 b5 32.cxb5 Gxb5 33.Hg3 Gh6 34.Hxf4 Gxf4 35.g3 Ge3+ 36.Wxe3 dxe3 37.Wxd8+ Kf7 38.Wd1 Sxf3+ 39.Kg2 e2 40.Wc1 e1H 41.Wxe1 Sxe1+ 42.Kf2 Sd3+ 43.Ke3 Se5 44.Kf4 Ke6 45.a4 Ge2 46.b4 Gd1 47.Ga2+ Kf6 48.Gg8 h6 49.a5 Sd3+ 50.Ke3 Sxb4 0-1.
J. Westbrock - S. Popel [E00]
Lincoln 1969, US - Open (11)
1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.g3 Gb4+ 4.Sd2 c5 5.dxc5 Gxc5 6.Gg2 Hb6 7.Sh3 h5 8.Sb3 Gb4+ 9.Gd2 Sc6 10.Hc2 a5 11.e3 d6 12.a3 Gxd2+ 13.Sxd2 Gd7 14.Sg5 Wc8 15.c5 Se5 16.Sde4 Sd5 17.Wc1 dxc5 18.0-0 c4 19.Sc3 Se7 20.He4 f6 21.Sh3 Gc6 22.Hc2 h4 23.Se4 Gd5 24.Sf4 hxg3 25.hxg3 Kf7 26.Sxd5 exd5 27.Sc3 Hc6 28.b3 b5 29.bxc4 Hxc4 30.He2 Hxe2 31.Sxe2 Wc4 32.Sf4 Wd8 33.Wfd1 Wxc1 34.Wxc1 g5 35.Se2 Sc4 36.a4 b4 37.Gxd5+ Sxd5 38.Wxc4 b3 39.Wc1 Wb8 40.Wb1 Wb4 41.Wb2 g4 42.Sd4 Sc3 43.Sxb3 Sxa4 44.Wa2 Sc3 45.Wa3 Sb1 46.Wxa5 Wxb3 0-1.
S. Popel - R. Johnson [A17]
Lincoln 1969 , US - Open (12)
1.Sf3 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 d5 4.e3 Ge7 5.Hc2 Sbd7 6.Ge2 c5 7.0-0 dxc4 8.Gxc4 Sb6 9.Ge2 0-0 10.Wd1 Gd7 11.d3 Hc7 12.e4 e5 13.h3 Wac8 14.Ge3 Sa8 15.Wac1 b6 16.a4 Wfe8 17.Sb5 Hb8 18.Gg5 h6 19.Gd2 Gf8 20.Gc3 a6 21.Sa3 b5 22.axb5 axb5 23.Gd2 Sc7 24.Hb1 b4 25.Sc4 Sb5 26.b3 Gc6 27.Hb2 Sd7 28.Wa1 Hc7 29.Wa5 g6 30.Wda1 Gg7 31.Se1 Sf8 32.Sc2 Se6 33.Wa6 Sf4 34.Gf1 Wcd8 35.Se1 Wb8 36.Hc1 Se6 37.Gxh6 Sed4 38.Gxg7 Kxg7 39.Hb2 We6 40.Sc2 Sxc2 41.Hxc2 Sd4 42.Hd1 Wh8 43.Wa7 Hd8 44.Hg4 Wh4 45.Hg3 Wh5 46.Sd2 Wg5 47.Hh2 Wf6 48.Wc1 Se6 49.g4 Wf4 50.f3 Gb5 51.He2 Hb6 52.We7 Gxd3 53.Wxe6 fxe6 54.He3 Gxf1 55.Kxf1 Hd6 56.Sc4 Hd4 57.Ke2 Kf6 58.Wd1 Hc3 59.Hxc3 bxc3 60.Se3 Ke7 61.Wc1 Wf8 62.Wxc3 1-0.
S. Popel - A. Saidy [D95]
US - Open 1972 (4)
1.Sf3 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.d4 d5 5.e3 0-0 6.Hb3 e6 7.Ge2 Sc6 8.Hc2 b6 9.0-0 Gb7 10.b3 He7 11.Gb2 Wfd8 12.Wac1 Se4 13.cxd5 exd5 14.Sxe4 dxe4 15.Sd2 Sb4 16.Hxc7 Wd7 17.Hg3 Sxa2 18.Wa1 Sb4 19.Ga3 Wc8 20.Wfc1 Wdc7 21.Wc4 Wxc4 22.Sxc4 Gd5 23.h4 Wa8 24.h5 Gf8 25.hxg6 hxg6 26.Se5 Hb7 27.Gc4 Gxc4 28.bxc4 Sc2 29.Gxf8 Wxf8 1/2.
A. Kevitz - S. Popel [D46]
US - Open 1972 (5)
1.Sf3 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 d5 4.d4 c6 5.e3 Sbd7 6.Gd3 Ge7 7.0-0 0-0 8.He2 We8 9.e4 dxe4 10.Sxe4 Sxe4 11.Gxe4 Gf6 12.Ge3 Hc7 13.Wfd1 b6 14.Wac1 Gb7 15.b4 Wad8 16.a4 e5 17.d5 c5 18.b5 Sf8 19.a5 Gc8 20.Sd2 Ge7 21.Gc2 f5 22.f3 Gf6 23.g4 g6 24.Kh1 Gg7 25.Hg2 Hf7 26.Wg1 Kh8 27.gxf5 gxf5 28.axb6 axb6 29.Wa1 Sg6 30.Wa8 Wg8 31.Wga1 Se7 32.Hf1 Gf6 33.Wb8 Wd6 34.Wa7 Hh5 0-1.
S. Popel - N. Weinstein [A16]
US - Open 1972 (6)
1.Sf3 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.g3 0-0 5.Gg2 d6 6.0-0 Sc6 7.d3 Sh5 8.Gd2 f5 9.Hc1 e5 10.Gh6 f4 11.Gxg7 Kxg7 12.Wb1 Gg4 13.Hd2 Hd7 14.Wfc1 Wf7 15.Se4 Waf8 16.Sfg5 We7 17.h3 Gf5 18.g4 Gxe4 19.Sxe4 Sf6 20.Sxf6 Wxf6 21.Gxc6 Hxc6 22.f3 g5 23.Kg2 h5 24.Wh1 Kg8 25.Ha5 a6 26.Wbc1 Kf8 27.Hd5 Hb6 28.He4 c6 29.h4 Wg7 30.hxg5 Wxg5 31.Wxh5 Wxh5 32.gxh5 Hxb2 33.Wg1 Hd4 34.Hxd4 exd4 35.Kh3 b5 36.cxb5 axb5 37.Kh4 c5 38.Wb1 We6 39.Wxb5 Wxe2 40.a4 We3 41.a5 Wxd3 42.a6 Wa3 43.Wb8+ Ke7 44.h6 Wxa6 45.h7 Wa1 46.h8H Wh1+ 47.Kg5 Wxh8 48.Wxh8 Ke6 49.Kxf4 1-0.
L. Kaufman - S. Popel [A30]
US - Open 1972 (8)
1.c4 Sf6 2.Sf3 e6 3.Sc3 c5 4.g3 Ge7 5.Gg2 0-0 6.0-0 Sc6 7.d4 d6 8.b3 a6 9.Gb2 Hc7 10.d5 exd5 11.Sxd5 Sxd5 12.cxd5 Sb8 13.e4 Gg4 14.h3 Gxf3 15.Hxf3 Sd7 16.Wad1 Wab8 17.Wfe1 Wfe8 18.Kh2 Gf6 19.Gxf6 Sxf6 20.Hc3 Sd7 21.f4 f6 22.Gf3 Wbd8 23.We2 Sf8 24.h4 We7 25.He1 Kh8 26.g4 h6 27.Hg3 Sh7 28.Wh1 Kg8 29.Kg1 Ha5 30.Kg2 b5 31.Hh3 g5 32.hxg5 hxg5 33.fxg5 fxg5 34.e5 dxe5 35.Ge4 Hc7 36.Wf2 Wg7 37.Hh6 He7 38.Hxa6 Wf8 39.Wxf8+ Sxf8 40.Hh6 Sh7 41.Gxh7+ Wxh7 42.Hxh7+ 1-0.
K. Larsen - S. Popel [D03]
US - Open 1972 (9)
1.d4 Sf6 2.Sf3 e6 3.Gg5 c5 4.e3 Hb6 5.Hc1 Sc6 6.c3 d5 7.Sbd2 Gd7 8.Ge2 Wc8 9.Hb1 Gd6 10.0-0 0-0 11.Gxf6 gxf6 12.dxc5 Gxc5 13.e4 dxe4 14.Hxe4 Ge7 15.Wad1 Kh8 16.Sc4 Hc7 17.Hh4 Wg8 18.Hh5 Wg7 19.Wd2 Wcg8 20.g3 b5 21.Wfd1 Ge8 22.Sd6 a6 23.Hc5 Hb8 24.b4 Sa7 25.He3 f5 26.Sxf5 Gf6 27.Sxg7 Kxg7 28.Sg5 Gc6 29.Wd7 Gxd7 30.Wxd7 Kg6 31.He4+ Kxg5 32.Hg4+ 1-0.Białymi grał "inny" Larsen, a nie sławny Duńczyk.
J. Thornley - S. Popel [B01]
US - Open 1972 (11)
1.e4 d5 2.exd5 Hxd5 3.Sc3 Ha5 4.d4 c6 (Ta odmiana obrony skandynawskiej na stałe figurowała w repertuarze Popela.)
5.Sf3 Sf6 6.h3 Gf5 7.Gd3 Sbd7 8.a3 e6 9.Gf4 Gxd3 10.Hxd3 Sd5 11.Gd2 Sxc3 12.Gxc3 Hc7 13.0-0-0 0-0-0 14.Kb1 Sf6 15.He2 Gd6 16.Whe1 Wd7 17.g3 Whd8 18.Gd2 h6 19.c4 b6 20.Wc1 Kb7 21.c5 bxc5 22.dxc5 Gf8 23.Gf4 Ha5 24.Se5 Sd5 25.Sxd7 Wxd7 26.Hc4 Kc8 27.Wed1 Wb7 28.Wd3 Wb5 29.Gd6 Hd8 30.Wf3 f5 31.a4 Wa5 32.Gxf8 Hxf8 33.Wa3 Kd7 34.Hd4 Hf6 35.Hd2 Wa6 36.Hd3 1-0.
S. Popel - G. Zsolnay [A48]
Chicago 1973, US - Open (3)
1.Sf3 Sf6 2.d4 g6 3.Gf4 d6 4.e3 Gg7 5.Gc4 0-0 6.h3 c5 7.0-0 Sbd7 8.c3 b6 9.Sbd2 Gb7 10.He2 d5 11.Gb3 Wc8 12.Wfd1 cxd4 13.exd4 We8 14.Se5 Sxe5 15.dxe5 Sh5 16.Gh2 Gh6 17.Sf3 e6 18.Wd4 Gf8 19.g4 Sg7 20.Hd2 Gc5? 21.Hh6! Ge7 22.Gf4 f6 23.Wad1 b5 24.Gc2 Wf8 25.h4 Wf7 26.h5 Sf5
27.gxf5 Gf8 28.hxg6 Gxh6 29.gxf7+ Kg7 30.exf6+ Kxf7 31.fxe6+ Kxe6 32.We1+ Kxf6 33.Gxh6 Hg8+ 34.Gg5+ Kf7 35.We7+ Kf8 36.Wf4+ 1-0.
S. Popel - J. White [D02]
Chicago 1973, US - Open (5)
1.Sf3 Sf6 2.d4 d5 3.Gf4 c6 4.c3 Sbd7 5.e3 e6 6.Gd3 Ge7 7.h3 Sf8 8.Sbd2 Sg6 9.Gh2 0-0 10.0-0 Gd6 11.Hc2 Gxh2+ 12.Kxh2 Hd6+ 13.Kg1 Sd7 14.e4 Hf4 15.e5 f5 16.b4 Hh6 17.a4 Sf4 18.h4 Hg6 19.g3 Sxd3 20.Hxd3 h6 21.b5 Hh5 22.Kg2 Wf7 23.a5 f4 24.c4 Sf8 25.Sh2 Gd7 26.bxc6 dxc4 27.Hxc4 Gxc6+ 28.Kg1 a6 29.Wfe1 fxg3 30.fxg3 Hf5 31.He2 Hh3 32.Sdf1 Sg6 33.Wac1 Gd5 34.Wc2 Waf8 35.He3 Wxf1+ 36.Wxf1 Wxf1+ 37.Sxf1 Hh1+ 38.Kf2 Hg2+ 0-1.
S. Popel - A. Jasaitis [A41]
Chicago 1973, US - Open (11)
1.Sf3 g6 2.d4 Gg7 3.c3 d6 4.Gf4 Sf6 5.Sbd2 Sh5 6.e3 Sd7 7.Gc4 0-0 8.0-0 Sxf4 9.exf4 e5 10.fxe5 dxe5 11.dxe5 Sxe5 12.Sxe5 Gxe5 13.We1 Gf4 14.Se4 Hxd1 15.Waxd1 Gf5 16.g3 Gh6 17.Sc5 b6 18.Sd7 Wfd8 19.We7 Ge6 20.Gxe6 fxe6 21.Sf6+ Kf8 22.Wxd8+ Wxd8 23.Wxc7 1-0.
L. Garcia - S. Popel [E07]
Columbus 1977, US - Open
1.Sf3 Sf6 2.c4 e6 3.g3 d5 4.Gg2 Ge7 5.0-0 0-0 6.Sc3 c6 7.d4 Sbd7 8.b3 We8 9.Gb2 Ha5 10.Sd2 Ga3 11.Gxa3 Hxa3 12.e4 Ha5 13.Hc2 dxe4 14.Sdxe4 Hh5 15.f4 Wd8 16.Gf3 Hg6 17.Wad1 Sxe4 18.Gxe4 f5 19.Gf3 Sf6 20.Wfe1 h5 21.Hg2 Gd7 22.Sa4 b6 23.Sb2 Wac8 24.Sd3 He8 25.Se5 Sg4 26.d5 Sxe5 27.Wxe5 cxd5 28.Gxd5 Hf7 29.Gb7 Wb8 30.Gf3 Kh7 31.He2 g6 32.Wd6 We8 33.b4 He7 34.Hd2 Wbd8 35.We3 Gb5 36.Wed3 Gxc4 37.Wxd8 Gxd3 38.Wxd3 1-0.
S. Popel - P. Prochaska [E60]
Columbus 1977, US - Open
1.Sf3 Sf6 2.e3 g6 3.b3 Gg7 4.Gb2 0-0 5.d4 d6 6.Ge2 Sbd7 7.0-0 c6 8.c4 Hc7 9.Hc2 e5 10.Sc3 We8 11.Wfe1 b6 12.Wad1 Gb7 13.Ga3 e4 14.Sd2 d5 15.Wc1 Wac8 16.Hb2 Hb8 17.cxd5 cxd5 18.Sb5 Gf8 19.Gxf8 Sxf8 20.Sf1 a6 21.Sc3 Hd6 22.Sg3 h5 23.Wc2 h4 24.Sf1 g5 25.h3 Sg6 26.Sh2 He6 27.Wec1 Kg7 28.Sa4 Sd7 29.Wc7 Wxc7 30.Wxc7 Wb8 31.Hc3 Kh8 32.Wxb7 Wg8 33.Hc7 Sgf8 34.Sxb6 1-0.
Profesor Stefan Popel (Popiel), wychowanek "lwowskiej szkoły szachowej", z którego osiągnięć mogą być zaszczycone zarówno szachy polskie, jak i ukraińskie, zmarł w Fargo w grudniu 1987 roku.
P. S. Thanks for Andy Ansel for S. Popel's game scores.
Żródła:
Orest Popowicz, "Partii ta rozpovidi szachista z Ameriki", Lviv 1996;
Jurij Semenko, "Szachi w Ukraini", Lviv 1993;
Vlastimil Fiala & Stanisław Sierpowski, "Proceedings of International Conference of Chess Historians, Kórnik, September 16-18. 2002", Kórnik 2003;
czasopisma szachowe oraz gazety codzienne.
Info:
Partie (games)